Orjinal Araştırma Makalesi | Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD) 2024, Cil. 1(2) 66-86

Osmanlı'da Taşra Yönetimi Olarak Ordu Belediyesi

Ismail Demirbaş

ss. 66 - 86   |  DOI: https://doi.org/10.29329/akalid.2024.619.3   |  Makale No: MANU-2306-25-0011.R1

Yayın tarihi: Ağustos 19, 2023  |   Okunma Sayısı: 311  |  İndirilme Sayısı: 190


Özet

Türk tarihi köklü bir yönetim geleneğine sahiptir. Bu geleneğin temelini Türk töresi ve İslam prensipleri oluşturmaktadır. Osmanlı son döneminde batıda çağın getirdiği değişimlere bağlı gelişmeler, batılılaşma hareketleri, Tanzimat ilanı, batılı tüccar ve seyyahların etkisi, yeni ihtiyaçlarla ortaya çıkan belli başlı belediye hizmetlerinin sahipsiz kalması belediye işlerinde yenileşme sonucunu doğurmuştur. Bu çalışmada Osmanlı Ordu Belediyesi örneği üzerinden yerel yönetim faaliyetleri incelenerek belediyecilikte yenileşme süreci değerlendirilmeye çalışılmıştır. Makalenin birinci bölümünde Osmanlı Devletinin yerel yönetim anlayışı incelenip değerlendirilmiş, bu alanda yapılan çalışmalar ile uygulamalar ve karşılaşılan sorunlara karşı üretilen çözümler ele alınmıştır.İkinci bölümde ise Osmanlı dönemi Ordu Kazası, kent çalışmaları ve yönetimi açısından Ordu Belediyesinin yapısı ve faaliyetleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ottoman History, Local Government, Ottoman Ordu Municipality, Urbain Studies And Management


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Demirbas, I. (2024). Osmanlı'da Taşra Yönetimi Olarak Ordu Belediyesi . Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD), 1(2), 66-86. doi: 10.29329/akalid.2024.619.3

Harvard
Demirbas, I. (2024). Osmanlı'da Taşra Yönetimi Olarak Ordu Belediyesi . Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD), 1(2), pp. 66-86.

Chicago 16th edition
Demirbas, Ismail (2024). "Osmanlı'da Taşra Yönetimi Olarak Ordu Belediyesi ". Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD) 1 (2):66-86. doi:10.29329/akalid.2024.619.3.

Kaynakça

    Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi Belgeleri (BOA)

    Dahiliye Asayiş Kalemi (DH.EUM.AYŞ).

    Dahiliye Mütenevvia (DH.MTV).

    Dahiliye Mektubi Kalemi (DH.MKT).

    Dahiliye Umuru-ı Maliyye ve Vilayat Müdürlüğü (DH.UMVM).

    İrade-i Dahiliye (İ.DH).

    İrade Dosya Usulü (İ.DUİT).

    İrade-i  Meclis-i Mahsus (İ.MMS.)

    İrade-i Meclis-i Vâlâ (İ.MVL).

    İrade-i Rusumat (İ.RSM).

    Meclis-i Vâlâ (MVL).

    Sadaret Umum Vilayet Evrakı (A.} MKT.UM.).

    Sadaret Amedi Kalemi Evrakı (A.AMD).

    Sadaret Mukavelenameler (A.DVN.MKL).

    Şurayı Devlet (ŞD.).

    Yıldız Esas Evrakı (Y.EE.).

    Diğer Arşiv ve Kurumsal Belgeler

    Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi

    Dersaadet Ticaret Odası Gazetesi Arşivi

    Düstur, Dersaadet Matbaa'yı Amire, İstanbul

    İbb. Atatürk Kitaplığı Arşivi

    İbb. İtfaiye Müzesi Arşivi

    Resmî Cerîde, No: 70, sayfa: 1-2, 16 Nisan 1924

    Topkapı Sarayı, R. 1935, v. 43b

    Trabzon Vilayet Salnamesi, Vilayet Matbaası, Trabzon

    Tetkik Eserler

    BAŞ, Mitat, Ordu Yöresi Tarihi, Ordu Belediyesi Yayınları, Ordu 2012

    BİNGÖL Şeyhmuz, Osmanlı Taşra Belediyelerinde Bütçe Krizi: “Rüsûm-ı Erbaa Örneği” Ankara Üniversitesi, Osmanlı Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 46, Ankara 2019.

    BOSTAN, M. Hanefi, XV-XVI Asırda Trabzon Sancağında Sosyal ve İktisadi Hayat, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2002.

    ÇAKMAK Biray, Çapadan Traktöre Ordu Kazası Örneği, Orta Karadeniz Kültürü, Türk Kültürü Araştırmaları Ens.Haz. Bahaddin Yediyıldız, Ankara 2005.

    ÇEBİ Sıtkı, Ordu Şehri Belediye Tarihi, Sıtkı Çebi Notları, Ordu 2002.

    ÇEBİ Sıtkı, Ordu Şehri Hakkında Derlemeler ve Hatıralar, Orsev Yayınları, Ordu 2000.

    ÇEBİ Sıtkı, Ordu Tarihi ve 50. Yılda Ordu Şehri, Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Yay., Ordu 1973.

    DAĞDELEN İrfan, İstanbul Yangın Haritaları, Atik Çağdan XXI Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, https://istanbultarihi.ist, cild:1, İstanbul 2020.

    DİZMAN İbrahim, 20. Yüzyılda Ordu (1900-1999), Ordu Belediyesi Yayınları, Ankara 2012.

    EKİNCİ İlhan, “19. Yüzyılda Bir İskele Kasabası Olan Ordu’nun Bataklık ve Sıtma ile İmtihanı”, Tarihsel Süreçte Anadolu’da Sıtma, (Edt. Şükran Köse - Çağrı Büke - Fevzi Çakmak - Eren Akçiçek), Gece Kitaplığı Yayınları, Ankara  2017.

    ERGİN Osman Nuri, İstanbul Şehreminleri, Haz.Ahmet Nezih Galitekin, İBB Kültür Daire Başk. Yayın No:38, İstanbul 1996.

    ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umûr-ı Belediyye (1330-1338), I-V, İBB Kültür Daire Başk. Yayın No:21, İstanbul 1995.

    KİRPİ Karya, II Abdulhamit Dönemi Ebniye Nizamnameleri, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2020.

    KOCA, H. İbrahim, Kanun ve Nizamnameler Işığında Dersaadet Belediye Teşkilatı (Şehremaneti 1955), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Siyaset Alanı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1996.

    KURNAZ Cemal, “Giritli Sırrı Paşa Hayatı, Eserleri, Şiirleri”, İlmi Araştırmalar: Dil, Edebiyat, Tarih İncelemeleri, S. 9, Yıl 2000.

    ORTAYLI İlber, Kadı, DİA CİLT 25, İstanbul 2012.

    ORTAYLI İlber, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, sayı 178, Ankara 2020.

    ÖZCAN Tuğrul, Sahil Kasabalarında Salgın Hastalıklara Karşı Mücadele: Fatsa Kasabası Örneği (1860-1930), Journal of History Studies Cilt 10 Sayı 10, Ordu 2018.

    SAYLAN Kemal, Ordu Kasabasında Belediyenin Kurulması ve Faaliyetleri (1869-1914), Tarihi ve Kültürel Boyutları ile Ordu I, ed. Sadullah Gülten vd., Fenomen Yayınları, Ankara 2021.

    SAYLAN Kemal, 1868-1914 Döneminde Ordu Kazası, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon 2007.

    SÜĞÜMLÜ, Yılmaz, Fatsa Şer’iyye Sicilleri (72 Demirbaş Numaralı Defter, 1902-1905) Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2015.

    UYGUN, Süleyman, “Fransız Kaynaklarında Ordu”, Tarihi ve Kültürel Boyutları ile Ordu I, ed. Sadullah Gülten, Tuğrul Özcan, Kâmil Yavuz, Fenomen Yayınları, Ankara 2021.

    UYSAL Necdet, Kırım Savaşı’ndan Lozan Barış Antlaşması’na Osmanlı Dış Borçlarının Tarihsel Gelişim Süreci (1854-1923) , Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi Sayı 53, Ankara 2013

    YILDIZ, Adnan, Osmanlı Belgelerinde Ordu, Ordu Valiliği Yayınları, İstanbul 2013.

    YILDIZ Kenan, Şehir Topoğrafyasına Etkisi Bakımından Osmanlı Dönemi İstanbul Yangınları, Antik Çağdan XXI Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, https://istanbultarihi.ist, cilt:1, İstanbul 2020.

    YILMAZ Özgür, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Taşra İdare Meclisleri (1840- 1871)”, Journal of History Studies, C.6, S. 6.