Orjinal Araştırma Makalesi | Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD) 2024, Cil. 1(2) 102-122

Aziziye Zirhlısı

Selçuk Sarı

ss. 102 - 122   |  DOI: https://doi.org/10.29329/akalid.2024.619.5   |  Makale No: MANU-2304-25-0007.R1

Yayın tarihi: Ağustos 18, 2023  |   Okunma Sayısı: 22  |  İndirilme Sayısı: 122


Özet

1878’de Girit’te huzursuzluklar yeniden arttı ve yeni bir isyana dönüştü. Otorite ve güvenlik sağlamak amacıyla içinde Aziziye zırhlısının da yer aldığı bir filo Girit’e gönderildi. Suda Limanı’na demirleyen zırhlıda idari ve kişisel sebeplerden dolayı kaptan değişimi gerekti. Gruplaşmaların getirdiği gerginlikler ile birlikte gemide görev ortamı kalmamıştı.Otoriteyi sağlayabilmek için yeniden kaptan değişimine karar verildi. Fakat görev değişimi için gönderilen kaptan gemiye alınmadı. Böylece Aziziyenzırhlısında isyan başladı. 1880’de gerçekleşen hadise iki ay kadar devam etti. Yaşananlar gemide subay olarak görev yapan Süleyman Nutki Bey’in hatıratında da yer bulmuştur. Mevcut belge ve bilgiler ışığında konu aydınlığa kavuşturulmaya çalışılacaktır. Olayın sebepleri, gelişimi ve sonucu, devletin hadiseye yaklaşımı ve Osmanlı bahriyesindeki tesiri incelenecek ve dönemin deniz gücü konusunda bazı tespitler yapılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Aziziye, Crete, İronclad, Memoir, Revolt


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Sari, S. (2024). Aziziye Zirhlısı . Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD), 1(2), 102-122. doi: 10.29329/akalid.2024.619.5

Harvard
Sari, S. (2024). Aziziye Zirhlısı . Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD), 1(2), pp. 102-122.

Chicago 16th edition
Sari, Selcuk (2024). "Aziziye Zirhlısı ". Akademik Literatür Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (AKALİD) 1 (2):102-122. doi:10.29329/akalid.2024.619.5.

Kaynakça

    Osmanlı Arşivi Arşiv Kaynakları

    İrade-i Dahiliye (İ.DH): 811/65510, 811/65510/4, 811/65510/6, 811/ 65510/7, 811/65510/8.

    Sâdaret Resmi Mâruzat Evrakı (Y.A.RES.): 4/35/1.

    Kaynak Eserler

    Kâtip Çelebi, Tuhfetü’l-Kibâr Fî Esfâri’l-Bihâr (Deniz Savaşları Hakkında Büyüklere Armağan), haz. Seda Çakmakcıoğlu ve Çetin Şan, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2007.

    Süleyman Nutki Bey’in Hatıratı, haz. Nurcan Bal, Deniz İkmal Grup Komutanlığı Basımevi Müdürlüğü, Yayınları, İstanbul 2003.

    Araştırma ve İnceleme Eserleri

    ADIYEKE, Ayşe Nükhet, Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999.

    BOSTAN, İdris, Osmanlı Bahriye Teşkilâtı: XVII. Yüzyılda Tersâne-i Âmire, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1992.

    AFYONCU, Erhan, Osmanlı İmparatorluğunda Askeri İsyanlar ve Darbeler, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2018.

    EROL, Burak Gani, “Osmanlı Öncesi Türk Denizcilik Faaliyetleri”, Hunlar’dan Günümüze Türk Askeri Kültürü (4. Baskı), ed. A. Sefa Özkaya, Kronik Kitap, İstanbul 2021, s.  314-332

    GÜRKAN, Emrah Safa, Sultanın Korsanları (8.baskı), Kronik Yayınları, İstanbul 2022.

    GÜVENÇ, Serhat, Osmanlıların Drednot Düşleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2011.

    KÜTÜKOĞLU, S. Mübahat, Osmanlı’nın Sosyo-Kültürel ve İktisadi Yapısı, TTK Basımevi, Ankara 2018.

    AKCANBAŞ, Mert; USLU, Kübra “Gemi Adamlarında Stres, Tükenmişlik, Depresyon Düzeyleri ve İlişkilerinin İncelenmesi”, İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi (Açık Erişim), C. 5, Sayı 1 (2022), s. 33-49.

    ANDREWS, G.R., “Black Political Protest in Sao Paulo, 1888-1988”, Journal of Latin American Studies, C. 1, S. 24, (1992), s. 147-171.

    BELL, Christopher, “The Royal Navy and the Lesson’s of the İnvergordon Mutiny”, War in History, c. 1, S. 12, (2005), s. 75-92.

    CENGİZ, Hasan Ali, Halepa Fermanı ve Sonrası Girit’te Yapılan Düzenlemeler, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 16, (2018), s. 74-89.

    DÖNMEZ, Ahmet, Babıâli’de Hizip Çatışmaları: “Ahmed Fevzi Paşa’nın Osmanlı Donanmasını Mısır Valisine Teslimi Olayı”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 40, (2016), s. 43-57.

    EKİNCİ, İlhan, Potemkin Zırhlısı İsyanı ve Boğazlar Meselesi, Toplumsal Tarih Dergisi, S. 76, (2000), s. 39-49.

    GORDON, Harold Jackson jr, “War, Mutiny and Revolution in the German Navy: The World War I Diary of Seaman Richard Stumpf by Daniel Horn”, The Journal of Modern History, The University of Chicago Press, S. 4, (1969), s. 618-620.

    KORKMAZ, Mehmet, “Aydın ve Müteşebbis Bir Bahriye Subayı: Süleyman Nutki Bey’in Hayatı (1854-1924) ve Eserleri”, Türk Savaş Çalışmaları Dergisi, C. 1, S. 2, (2021), s. 170-195.

    SATER, F. William, The Abortive Kronstadt: The Chilean Naval Mutiny of 1931, The Hispanic American Historical Review, C. 2, S. 60, (1980), s.  239-268.

    SAYGILI, Hasip, 1905 Potemkin İsyanı ve Sultan II. Abdülhamid, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, S. 7, (2016), s.  267-290.

    SANCAK, Nesrin, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Donanması ile Alman Donanması Arasındaki İlişkiler, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2016, s. 83-84.

    VASİLİOTOU, Maria – Meryem Batan, “Savaşta ve Barışta Bir Yunan Gemisi: Averof-Yunan Kaynakları Üzerinden Bir Analiz”, Ankara Anadolu ve Rumeli Araştırmları Dergisi, ANKARAD, 2021, s. 55-88.

    YAPICI, İrem, “Kronstadt’tan Nep’e Uzanan Süreçte Batılı Güçlerin Sovyet Politikası”, History Studies, C. 13, S. 6, 2021, s. 1951-1966.